Hizmet Tespit Davası

Tarafından gönderildi: admin Kategori: Uncategorized Yorumlar: 0

Günümüzde maalesef pek çok işçi sigorta bildirimi yapılmaksızın kayıt dışı çalışmakta ya da çalıştığı gün sayısı, esas kazancı eksik gösterilmektedir. Bu gibi durumlarda hem devlet hem de işçiler hak kaybı yaşamakta, işçilerin emeklilikleri olumsuz etkilenmektedir. İşverenin yanlış ve eksik bildirimlerinden doğan hak kayıplarının engellenmesi ve işçinin gerçekte olan çalışmasını ve çalışma şartlarının tespini sağlamaya yönelik açılacak olan dava “Hizmet Tespit Davası” dır. 

İşverenlerin hizmet tespitine yönelik birtakım yükümlülükleri vardır. Bunlardan ilki işyeri ve sigortalı tescilini sağlamaktır. 5510 sayılı Kanun m. 4-a kapsamında sigortalı çalıştıran işverenlerin, en geç sigortalı çalıştırmaya başladıkları tarihte Sosyal Güvenlik Kurumu’na işyeri bildirgesi vermeleri gerekmektedir. 

İşverenlerin bir diğer yükümlülüğü aylık prim ve hizmet belgesi vermektir. İşverenlerin bu belgeye, çalıştırdıkları sigortalıların sosyal güvenlik sicil numaralarını, ad soyadları ile ikinci soyadı almış olanların ilk soyadlarını, prim ödeme gün sayılarını, prime esas kazanç tutarlarını, ay içinde yıllık ücretli izinli olması halinde yıllık ücretli izin sürelerini ve bu sürelere ilişkin prime esas kazanç tutarlarını, işe başlama ve işten ayrılış tarihlerini, ayın bazı günlerinde çalışmamış olmaları halinde işten çıkış nedenlerini, sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve aylık sosyal güvenlik destek primlerini işlemeleri gerekmektedir.

Yargı yoluyla hizmet tespiti, çalışmaları Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tespit edilemeyen iddia sahipleri tarafından kullanılabilecek bir yöntemdir. 5510 sayılı Kanun m. 86/9’a göre, aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.

İlginizi Çekebilir:  İş Hukuku

Hizmet Tespit Davası Nedir?

Hizmet tespit davası, 5510 sayılı Kanun’a göre sigortalı sayılan işlerde çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından tespit edilemediği hallerde veya eksik bildirilmiş hizmetlerin tescil edilmediği sonradan öğrenildiğinde bu hizmetleri tespit etmek amacıyla açılan davadır.

Bu davada, tescillenmiş işe giriş bildirgelerindeki yanlış yazılan kimlik kayıtlarının ve sigorta sicil numaralarının tashihi, sigortalıya ait olması gerekirken başkası adına bildirilen çalışma sürelerinin asıl hak sahibine kazandırılması, hizmet süresinin başlangıç tarihinin doğru olarak tespiti gibi hususlar ele alınmaktadır.

86/9’a göre, aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesi işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları dikkate alınır.

Bir olumlu tespit davası olan hizmet tespiti davası ile kendileri hakkında prim belgeleri Kuruma verilmemiş olan veya çalışmaları Kurumca tespit edilememiş sigortalılara, sigortalı hizmetlerini tespit ettirmesi imkanı sağlanmaktadır[2].

Davalı ise işveren olarak gösterilir. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bu davada davalı olarak gösterilmesi mümkün değildir. SGK fer’i müdahil olarak davada yer alabilir. Sigortalılığın değerlendirilmesinde, taraflar arasında sadece bir hizmet akdinin bulunması yeterli değildir; eylemli ve gerçek çalışmanın varlığı gereklidir. Fiili çalışmanın bulunmadığı bir hizmet akdi sigortalılık için yeterli değildir.

Görevli Yetkili Mahkeme

5510 sayılı Kanun m. 86/9’da hizmet tespit davalarında görevli mahkemenin iş mahkemesi olduğu açıkça belirtilmiştir .7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu m. 6’ya göre, iş mahkemelerinde açılacak davalarda yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi ile işin veya işlemin yapıldığı yer mahkemesidir. Bu durumda davanın işverenin bulunduğu yer mahkemesinde yahut işin yapıldığı yerde açılması mümkündür.

İlginizi Çekebilir:  VERİ SORUMLULARI SİCİL BİLGİ SİSTEMİ
 : VERBİS

Hak Düşürücü Süre

Hizmet tespit davasının açılabilmesi için hizmetlerin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıllık bir süre öngörülmüştür. Bu husus, 5510 sayılı Kanun m. 86/9’da yer alan “sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak beş yıl içerisinde iş mahkemesine başvurarak, alacakları ilâm ile ispatlayabilirlerse” ifadesinden açıkça anlaşılmaktadır. Kanunda öngörülen beş yıllık süre zamanaşımı süresi değil, hak düşürücü süredir.

Davada Araştırma ve Kanıtlama Yöntemleri

Hizmet tespit davasında iddia sahibi tarafından dayanılabilecek yazılı delillerin yanında tanık beyanları da hükme esas alınabilir. İşyeri ile alakalı olan veya işveren tarafından işin yürütülmesine esas teşkil eden ya da iddia sahibinin söz konusu işyerinde çalıştığını gösteren her türlü yazılı belge ve evrakın davacı tarafından mahkemeye sunulması gerekir. Bu belgelerin sonradan düzenlenebilir nitelikte olmaması önem arz etmektedir[4]. Dava kamu düzenine ilişkin olduğu için mahkeme, davacı ve davalı taraf beyanları ile bağlı olmayıp (davalı tarafın kabul beyanı da dahil olmak üzere) çalışmanın fiili olarak gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespitini araştırmakla yükümlüdür. Hizmet tespit davaları kamu düzenine dayalı olduğundan delillerin resen araştırılması ve değerlendirilmesi prensibi de uygulamada benimsenmiştir.

Şartları

İşbu davanın iş mahkemelerinde açılabilmesi için SGK m.4/1(a) maddesi kapsamında işçi sıfatı taşıyan kişinin, kurumun talep ettiği belgeleri işveren tarafından SGK’ya verilmemesi ya da sigortalının adına SGK kayıtlarında bulunmaması gerekmektedir. SGK’ya bildirilmeyen işçi nezdinde çalıştığı işveren ile aralarında akdedilen sözleşmenin sona erdiği yılın bitiminden itibaren beş yıl içinde iş mahkemelerine başvurmalıdır.

Hizmet Tespit Davası Kazanılırsa Ne Olur?

Hizmet tespit davası kişinin lehine sonuçlanırsa işçinin talep ettiği yıllar içerisindeki sigorta primleri işveren tarafından ödenir. Sadece sigorta primleri değil, bu dönemde işleyen yasal faiz de işçiye ödenir. İşveren aynı zamanda bu dönem içerisinde vergi dairesine ödenmeyen gelir vergisini de ödemek zorundadır. SGK ve vergi dairesi söz konusu dönem için işverene ceza kesebilir. Ceza verilmesi halinde işveren bu cezayı da ödemekle yükümlü olacaktır.

İlginizi Çekebilir:  Kişisel Verilerin Korunması

Hizmet tespit davasında harç türü nedir?

Bu dava türünde çekişmenin konusu para olmadığı için maktu harç yani sabit bir masraf söz konusudur.

Sonuçları;

Hizmet tespit davası neticesinde hizmetin tespit edildiği aylar ve yine tespit edilen prime esas kazanç üzerinden SGK tarafından re’sen tescil edilir.

Hizmet tespit davası aleyhine sonuçlanan işveren tarafından, Mahkeme ilamında belirtilmiş olan dönemlere ilişkin sigortalının aylık hizmet ve prim bildirgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi ve tahakkuk eden primin işçinin hesabına ödenmesi gerekir. Sadece sigorta primleri değil, bu süre zarfında geçen yasal faiz de işveren tarafından ödenir.

Son olarak hizmet tespit davası sonucu işçi açısından kazanılan süreler emeklilik hesabında prim gün sayısına ve sigortalılık süresine dahil edilir.

Hizmet tespit davasının, verilen karar sonucu sigortalı olarak bildirilmeyen süre, yeni prim ödeme gün sayısı ve o günlerdeki prime esas kazanç tespit edilmiş olmaktadır. SGK işverenin bildirmediği döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin düzenlenmesini isteyerek ayrıca işverenin bildirmediği döneme ilişkin primleri, gecikme zammı ve gecikme cezası ile işverenden tahsil etmektedir.

Eğer dava kabul edilir ve sigortalının hizmeti tespit edilirse davacı, ilamla beraber hükmün icrası için Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurur. İlamın uygulanabilmesi için çalışılan sürenin ve ücretin ilamda açıkça yer alması gerekir.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

ARE YOU LOOKING FOR

Experienced Attorneys?

Get a free initial consultation right now