1.Mirasçılık Belgesi Nedir ?
Miras bırakanın ölümü ile tüm hak, alacak ve borçları kül halinde yasal mirasçılarına intikal eder. Bu mirasçılar tereke üzerinde işlem yapmak, tasarrufta bulunmak istediklerinde kurumlar kendilerinden mirasçılıklarını ispatına yarayan belge istemektedir. Mirasçıların mirasçılığını ispatlayan bu belge mirasçılık belgesi diğer adıyla veraset ilamı olup, Türk Medeni Kanunu madde 598’ de düzenlenmiştir.
|
IV.Mirasçılık belgesi (2) Madde 598- Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir. |
Bu noktada Türk Medeni Kanunu’na ulaşmak için bakınız.
2. Mirasçılık Belgesi Nereden ve Nasıl Alınır ?
Kanun açıkça miras bırakanın ölümünün ardından, mirasçılardan birinin yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesi veya Türkiye’deki herhangi bir noterlerden belgeyi alabileceğini düzenlemiştir.
Mirasçılık Belgesi Verilmesi Ve Terk Eden Eşin Ortak Konuta Davet Edilmesi İşlemlerinin Noterler Tarafından Yapılmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik “Yönetmelik” yürürlüğe girmesinden önce, mirasçılık belgesi yalnızca sulh hukuk mahkemeleri tarafından verilebilmekteydi.
Yönetmelik ile birlikte artık noterler, başvuru üzerine, ilgili mirasçı tarafından sunulacak güncel nüfus kayıt örnekleri veya elektronik kayıtlarda mevcut olan bilgileri esas alır ve bu kayıtlar uyarınca da yasal mirasçı olduğunu tespit ettiği ilgiliye, miras paylarını gösteren mirasçılık belgesi verir. Ancak, nüfus kayıtlarında muğlaklık, yasal mirasçılığın ve/veya soy bağının tespit edilememesi gibi durumlar mevcutsa, tanık dinlenilmesi, bilirkişi incelemesi yapılması ve yargılamayı gerektirmesi gibi hallerde, başvuran türk vatandaşı değil ise noterler tarafından mirasçılık belgesi verilmesi mümkün olmayacaktır. Bu hallerin, noterler tarafından doğru tespit edilip buna göre işlem yapılması ve eğer bu haller mevcutsa mirasçılık belgesinin, Sulh hukuk mahkemesinden talep edilmesi gerekecektir.
3. Mirasçılık Belgesinin Hukuki Niteliği Nedir?
Mirasçılık belgesi Türk Medeni Kanunu madde 7 kapsamında sayılan resmî bir belgedir. Mirasçılık sıfatının varlığına karinedir. Aksi ispat edilinceye kadar geçerli bir belgedir.
4. Mirasçılık Belgesi Talep Etmenin Şartları Nelerdir?
Yönetmelik uyarınca mirasçılık belgesi talep etmenin birtakım şartları vardır. Bu şartlar:
- Miras bırakanın ölmüş veya gaipliğine karar verilmiş olması,
- Başvuran kişinin; sağ olması, mirastan yoksun bulunmaması, aşağıda sayılan mirasçılık belgesi talep edebilecek kişilerden olması,
- Tüm mirasçıların bilinmesi, nüfus kayıtlarında muğlaklık bulunmaması,
- Mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufun bildirilmesinden itibaren bir ay içinde ilgililerin itiraz hakkı olanların itiraz etmemesi,
5. Mirasçılık Belgesini Kimler Talep Edebilir?
Diğer kanunlardaki düzenlemeler saklı kalmak üzere, mirasçılık belgesine başvurabilecek kişiler şu şekildedir:
- Yasal mirasçılar, (kan hısımları, sağ kalan eş, evlat, evlatlık, yasal mirasçısı bulunmuyorsa devlet
- Atanmış mirasçılar, (vasiyetname ve miras sözleşmesi ile atanan mirasçılar)
- Vasiyet alacaklıları, (Miras bırakan, bir kimseyi mirasçı atamaksızın ölüme bağlı kazandırmada bulunduğu ise)
- Miras bırakanın veya mirasçının alacaklıları, (mahkeme veya icra dairesi kararıyla miras bırakanın ve mirasçının alacaklıları)
6. Mirasçılık Belgesi Başvurusu Nasıl Yapılır?
Noterlerden Talep Edilecekse; talepte bulunmaya ehil kişi, miras bırakan ile soy bağını ve yasal mirasçılığını gösterir belgeyi, Notere sunarak mirasçılık belgesi talep etmelidir. Mirasçıların hepsinin bir arada bulunmasına gerek yoktur. Birinin talebi yeterlidir.
Sulh Hukuk Mahkemesi’nden talep edilecekse; dava dilekçesine, miras bırakanın ve mirasçıların nüfus kayıtları eklenerek veraset ilamı talep edilir, bu çekişmesiz yargı işidir.
Eğer hasımlı olarak talep edilecekse; neden hasımlı olduğu hususu izah edilmeli, diğer mirasçılar davalı gösterilerek dilekçe yazılmalıdır.
7. Mirasçılık Belgesinin İptali
Türk Medeni Kanunu madde 598/3 “Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir.“, hükmü ile herhangi bir süre sınırlamasına tabi olmaksızın mirasçılık belgesinin geçersizliğinin iddia edilebileceği düzenlenmiştir.
Mirasçılık belgesi hasımsız olarak bir taleple noterden bile alınabilirken, bu belgeye yapılacak itirazın belgede yer alan mirasçılara yöneltilerek açılacan dava ile gerçekleştirilmesi gerekecektir.. Açılacak bu davada, çekişmeli yargı kuralları uygulanacağı için mirasçılık sıfatı her türlü delille ispat edilebilir ve yargılama sonunda verilen karar kesin hüküm teşkil eder.
Davada görevli mahkeme, Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise, HMK madde 11/3 gereği, mirasçılardan birinin oturduğu yer mahkemesi yetkili olacaktır.